Ajurweda. Najbardziej lubię w niej dwie rzeczy. Po pierwsze jest uniwersalna. Bierze pod lupę rzeczywistość i rozkłada ją na czynniki pierwsze, by w prosty i praktyczny sposób pokazać jak żyć zdrowo tj. w harmonii z prawami Natury. Po drugie jest logiczna, wręcz intuicyjna. Aby taka stała się również dla Ciebie, musisz jednak przejść pierwszy chaos informacyjny. Stworzyłam ten mini przewodnik, aby Ci w tym pomóc.

Pięć żywiołów 

Ajurweda to starożytny system medyczny, który powstał w Indiach około 5000 lat temu. Opiera się na koncepcji pięciu żywiołów – Przestrzeni, Powietrza, Ognia, Wody i Ziemi. Według Ajurwedy cały świat jest z nich zbudowany.

Żywioły te tworzą każdą materię, zarówno organiczną, jak i nieorganiczną. A jeśli wszechświat (w tym MY, ludzie) jest w całości z nich zbudowany, to znaczy, że za ich pomocą można go bardzo trafnie opisać. 

Czy to, że jesteśmy zbudowani z pięciu żywiołów należy rozumieć dosłownie?

Oczywiście, że nie. Żywioły wyrażają pewne własności materii – takie jak ruch (powietrze),  transformację (ogień) czy stabilność (ziemia). Pożywienie, pogoda, procesy zachodzące w naszym organizmie czy choroby i schorzenia rozłożone na czynniki pierwsze (sprowadzone do tych podstawowych elementów) zyskują wspólny mianownik, który jest punktem wyjścia do budowania wszelkich zasad i zaleceń.

Czy wiesz, że …

Ajurweda jest Matką wszystkich współczesnych nauk medycznych? To najstarszy na świecie system medyczny, który obejmuje zarówno profilaktykę, diagnostykę, jak i leczenie schorzeń. W ramach Ajurwedy istnieje 8 specjalizacji, które w większości pokrywają się ze specjalizacjami medycyny zachodniej (np. choroby wewnętrzne, chirurgia, toksykologia, psychiatria czy położnictwo i pediatria).

Koncepcja Dosz

Ajurweda stworzyła podział funkcjonalny, który grupuje żywioły w trzy podstawowe jednostki organizacyjne tzw. Dosze.  Przejawiają się one na poziomie ciała, umysłu i ducha, zawiadując naszym psychofizycznym funkcjonowaniem – od czynności fizjologicznych, przez stany emocjonalne, uczucia, aż po wyższe funkcje poznawcze. 

Ikonki stworzone przez Freepik pochodzą ze strony www.flaticon.com

VATA to energia ruchu, utożsamiana z powietrzem. To subtelna siła, która zawiaduje wszelkim ruchem (również w umyśle – myśli). To także przestrzeń, w której wszystko jest zawieszone (patrz ramka poniżej).

odpowiada między innymi za przemieszczanie się, ruch robaczkowy jelit, pompowanie krwi. Na poziomie umysłu odpowiada za myślenie. 

_

PITTA to energia ognia, czyli transformacji. Jako że nie może istnieć w organizmie w postaci czystego ognia, przejawia się za pomocą substancji oleistych o kwaśnym odczynie, takich jak enzymy trawienne, czy kwas żołądkowy (a więc zawiera również aspekt wody).

ODPowiada za przekształcanie materii w energię, wszelkie procesy biochemiczne, za koloryt skóry i regulowanie ciepłoty ciała, A TAKŻE za intelekt.

_

KAPHA to energia ziemi, czyli to, co solidne i stabilne w naszym ciele (na przykład kości i mięśnie). To również wszelkie płyny w naszym organizmie jak maź stawowa, limfa, krew itp. 

ODPOWIADA ZA STRUKTURĘ I KSZTAŁT, A TAKŻE NAWILŻENIE TKANEK. NA POZIOMIE EMOCJONALNYM ODPOWIADA ZA EMOCJE I BUDOWANIE RELACJI. 

Twój kod genetyczny

Każda z Dosz ma swoją rolę i swoje właściwości. Wszystkie trzy są niezbędne i dlatego znajdują się w każdej z nas, ale u każdej w zupełnie różnych proporcjach.

Ta unikalna kombinacja, którą współczesna nauka określa mianem kodu genetycznego, nazywana jest w Ajurwedzie Prakriti lub urodzeniową konstytucją.

Prakriti to nasz unikalny wzorzec energii, kombinacja fizycznych, psychicznych i emocjonalnych właściwości i predyspozycji, nadany nam z urodzenia. To nasz naturalny stan równowagi.

Stan ten nie jest nam jednak dany raz na całe życie. Nieustannie jesteśmy poddawani oddziaływaniom ze świata zewnętrznego – pogoda, jedzenie, inni ludzie, różne wydarzenia, pory roku i wiele innych wpływają na nas. Te czynniki również można opisać za pomocą Dosh. 

Podstawowe właściwości każdej z Dosz

VATA jest zimna i sucha

PITTA jest gorąca i ostra

KAPHA jest zimna i wilgotna

W sumie takich właściwości wyróżniamy dwadzieścia, pogrupowanych w dziesięć przeciwstawnych par: zimny – gorący, ostry – łagodny, słodki – gorzki, suchy – oleisty, mobilny – statyczny, szorstki – gładki, subtelny – niesubtelny, powolny – szybki, miękki – twardy, stały – płynny oraz przejrzysty – mętny. 

To na rozumieniu właściwości, jakie przypisane są do urodzeniowej konstytucji danej osoby (oraz tych, które są aktualnie dominujące) i równoważeniu ich poprzez przyjmowanie bodźców, w których przeważają właściwości przeciwstawne, opiera się budowanie zaleceń w Ajurwedzie.

Podam Ci przykład. Osoba KAPHA, która z natury jest zimna i wilgotna, powinna unikać nadmiaru produktów o podobnych właściwościach np. nabiału. W jej diecie powinny dominować produkty o właściwościach rozgrzewających i osuszających. Nadmiar nabiału w diecie u osoby KAPHA, będzie powiększał już wyjściowo wysoką ilość KAPHA, prowadząc do zaburzeń i ujawnienia jej negatywnych tendencji, takich jak nadmiar śluzu, bierność, ociężałość czy nadwaga.

Ciekawostka

Zwróc uwagę, jak mądra jest Matka Natura. W krajach o bardzo gorącym klimacie (gdzie w przyrodzie dominuje PITTA), na przykład w Indiach, nie ma osób o jasnej karnacji i jasnych włosach (cecha typowa dla PITTA). U większości z nich dominującą doszą jest VATA lub KAPHA, dzięki czemu łatwiej im sobie radzić z upałami. Inaczej niż na przykład w chłodnych krajach Skandynawskich, w których przeważa jasna karnacja.

Podsumowując

Tendencje naszego umysłu, a także ciała oraz wszelkie inne aspekty naszego funkcjonowania – zarówno pozytywne, jak i negatywne – są bezpośrednio związane z pięcioma żywiołami. Z ich równowagą lub jej brakiem. Aby móc świadomie nimi zarządzać, najpierw trzeba poznać swoją Naturę tj. Prakriti, a dalej określić aktualny stan nierównowagi, czyli Vikriti.

Oba dokładnie może określić lekarz lub doświadczony konsultant Ajurwedy. W tym artykule opisuje cechy charakterystyczne każdej z dosz. Jestem pewna, że w którymś z nich odnajdziesz choć cząstkę siebie.

Ponadto przygotowałam test osobowości wg Ajurwedy. Choć temat jest złożony i nasz aktualny stan nierównowagi oraz trudność w obiektywnej ocenie pewnych tendencji mogą zafałszować wynik, test z pewnością pomoże Ci przybliżyć się do poznania swojego Prakriti, a tym samym lepszego samopoznania.